karadeniz müzikleri

        Laz müziğinin geçmişi çok kadim zamanlara dayanmaktadır. Kolhis’den günümüze değin ulaşan süreç içinde birçok kültürden ve medeniyetten etkilenerek çeşitlilik kazanmıştır. Laz Müziği, temelde insan sesine dayanır. Günümüz Laz müziğini coğrafî olarak Gürcistan(Kafkasya) ve Türkiye(Doğu Karadeniz) olarak iki kısımda incelemek mümkündür.

Kuzeydoğu Anadolu’da yaşayan Lazlar, müzik için k’aide(კაიდე) kelimesini kullanmaktadırlar. Lazca yazı dili gelişmemiş olduğundan Laz halk edebiyatı ürünü olan türküler sözlü ifade edilip aktarılır. Geleneksel çalgılar olan kemençe ve tulum, Laz müziğinin icrasında -insan sesiyle beraber- temel rol oynarlar. Tulum Lazların ulusal sazıdır. Tuluma Lazca’da guda(გუდა) denilmektedir; Hopa ve Batum yöresinde ise ç’ip’oni(ჭიპონი)... Kemençe de Lazlarla özdeşleşmiş bir halk çalgısıdır. Kemençeye Lazca’da çemane(ჩემანე) denilmektedir; Hopa ve Batum’da ise ç’ilili(ჭილილი)... Bir diğer önemli Laz halk çalgısı da kavaldır. Kavala Lazca’da p’ilili(პილილი) denilmektedir. Laz şarkıları çoğunlukla sevda konusunu işler. Bunda, Laz erkeklerinin eskiden beri ekonomik koşulların etkisi ile evlerini terk edip uzak diyarlara(Sovyet ülkeleri) iş aramaya ya da balıkçılık yapmaya gitmelerinin etkisi büyüktür.